Çek İptal Davası Açarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Çek, kişi veya işletmeler arasındaki ticari faaliyetlerde hizmet veya mal alımı karşılığında verilen ve para yerine geçen kıymetli evraktır. Oldukça yaygın bir ödeme aracı olması sebebiyle alınması ve kullanımı bazı kanun ve esaslara göre düzenlemiştir. Çalınma, yırtılma, kaybolma veya farklı sebeplere bağlı olarak çekin zayii olması gibi durumlarda çekin iptali gibi zorunlu haller ortaya çıkabilmekte, bu tür durumlarda çek iptali davası açılarak yaşanan sorun çözüme kavuşturulmaktadır.
Çek iptali ortaya çıkması muhtemel ticari zararlar sebebiyle hızlı işletilmesi gereken bir süreçtir, bu sebeple çek iptal davaları açılmadan önce mutlaka bu konularla ilgili yeterli bilgi ve tecrübeye sahip bir avukattan yardım alınması tavsiye edilmektedir.
Çek İptali Nedir? Çek İptali Nasıl Yapılır?
Herhangi bir sebebe bağlı olarak verilmiş bulunan çekin; kaybolması, çalınması, yırtılmış olması veya çek niteliğini kaybedecek derecede kullanılamaz hale gelmesi durumunda, çekin tahsil edilmesi dışında ileri sürülmesi mümkün olmayan hakkın yeniden hak sahibine verilebilmesi adına yapılan hukuki başvuru ve işlemlere çek iptali denir.
Çek iptali için gereken şartlar, 5941 sayılı Çek Kanunu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu gibi iki temel mevzuatla düzenlenmiştir. Çekin iptali için açılan çek iptal davalarına dair temel kurallar ise TTK( Türk Ticaret Kanunu) 651 ve devamında yer alır. Çek iptal davalarında esas gaye, istenmeyen ve beklenmeyen haller sebebiyle senedi (çeki) elinden çıkan kişi veya işletmenin o senet üzerindeki hakkının zayi olmasını önlemek, bu hakkın başkaları tarafından kullanılması sonucunda oluşabilecek hak kayıplarının önüne geçmektir.
Bir diğer sebep de, iptale söz konusu edilen çek üzerindeki hakkın yeniden tesis edilmesidir. Bir çek ile ilgili olarak çekin iptali davası açılabilmesi için,
- Çek iptal davası açan kişi veya işletmenin çekteki hakkının devam ediyor olması,
- Çekin zayi olması,
- Çekin zayi olması sebebiyle kaybedilen zilyetliğin tekrar alınamayacak olması gerekir.
Tüm bunların dışında çekin iptali talebinde bulunan kişinin çek üzerinde hak sahibi olması iptal davası açabilmek için zorunlu kılınmıştır. Bir çekin iptali ancak dava yoluyla mümkün olup buna yönelik karar bu tür konularda yetkili kılınmış bulunan Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilir.
Çek İptal Davalarında Süreç Nasıl İşler?
Çek iptali davalarında mahkemeler re’sen karar vermez. Bu sebeple çek iptal davası açmak için öncelikle çek hamilinin yerleşim yeri mahkemesine dilekçe ile başvuru yapması gerekir. Verilen dilekçe ile birlikte davayı açan kişi, hak sahibi olduğunu gösterir bilgi ve belgeleri de dava dilekçesine eklemelidir. Özellikle çek iptali davası öncesi yapılacak hazırlıklarda mutlaka konusunda uzman bir hukuk bürosundan yardım alınmalıdır. Uzun yıllardır Sakarya’da hukukun tüm alanlarında faaliyet gösteren Gündüz Hukuk Bürosu ticari davalardaki tecrübesiyle bu tür davalarda oldukça yanınızdadır.
Çek iptali dava dilekçesi mahkemeye sunulduktan sonraki süreçte mahkeme kısa bir araştırma yaparak davayı açanın hak sahibi olup olmadığını belirler. Sonrasında ise, zilyetlik ve senedin(çekin) kayıp, zayi olması durumunu değerlendirir. Çekin kayıp veya çalınmış olması şeklinde bir kanaate varılmışsa, Hakim çeki eline geçiren kişi veya kişilerin çeki mahkemeye iade etmesi adına bir süre belirler. Ticaret Sicil Gazetesine ilan verilerek belirlenen süre içerisinde çekin teslim edilmemesi halinde çek iptalinin gerçekleşeceği belirtilir. Bu tür davaların kendine has usul ve yöntemler gerektirmesi sebebiyle Sakarya avukat desteği ile süreci daha hızlı bir şekilde işletmek mümkündür.